Menu
MenuHồi Ký:
Trận Đánh tại Chi Khu Thiện Giáo – Tháng 4, 1975.
Trần Kim Bằng.
Sau hồi ký “Vượt biên đường bộ”, 2015, Bằng được ủy thác, vinh dự góp tay viết
về trận đánh tại quận Thiện Giáo, thuộc tỉnh Bình
Thuận trong tháng 4 năm 1975 theo lời kể của một vị sĩ quan Quân Lực – Việt Nam
Cộng Hòa (QL- VNCH).
Bài viết được trình bày qua hình thức hồi ký, tác giả cho biết sau nhiều đề nghị
từ các anh em đồng đội từng sát cánh chiến đấu, các con cháu, luôn yêu cầu ông
nên kể lại. Ngoài mục đích di sản cho thế hệ sau về những chiến thắng oai hùng
của cha ông trong công việc gìn giữ, bảo vệ đất nước, chống lại sự xâm lược của
cộng sản (cs.) vô thần, ông còn mong như đóng góp nhỏ trong việc phản bác những
lời nói vô trách nhiệm của cựu Tổng thống Hoa Kỳ, George W. Bush (Junior)* khi
cho rằng QL – VNCH không chịu chiến đấu, thay vì ông ta nhìn nhận để miền nam tự
do rơi vào tay cộng sản đa phần là do các chính trị gia Mỹ. Phát biểu nông cạn
thực đáng trách của ông Bush tạo ra những bực bội cho nhiều người lính của chúng
ta, dù cuộc chiến đã tàn từ lâu.
Cá nhân ông và các đồng đội đã hy sinh tuổi thanh xuân, chiến đấu hết mình cho
tới khi miền nam thân yêu bị bức tử, vận nước chấm dứt.
Câu truyện đồng thời cũng ước mong như những đóa hoa thơm, thân thương gởi đến
các chiến sĩ Địa Phương Quân - Nghĩa Quân (ĐPQ & NQ) của QL - VNCH trên mọi miền
giới tuyến, đã nhiều phen đóng góp xương máu cho đất nước... nhưng luôn bị lãng
quên, ít được đề cập tới.
*
- Về chiến thắng Thiện Giáo, dẫu muộn màng, nên được kể và ghi lại trong trang
sử liệu đấu tranh can trường của QL-VNCH. Trận chiến này ngoài ĐPQ & NQ thuộc
tiểu khu Bình Thuận, còn có thêm ít binh lính từ các binh chủng khác như Nhảy
Dù, Biệt Động Quân, TQLC, ...di tản về sát nhập chung, tình nguyện chiến đấu. Ở
vào lúc Vùng 1, Vùng 2 tan rã, tình hình nhiều tuyệt vọng. Chi khu TG cho gia
đình binh sĩ, vợ con quân nhân các cấp di tản trước, riêng các chiến binh, những
người chồng, người cha ở lại sẵn sàng chờ địch tới. Dù biết có thể phải hy sinh
bản thân, mọi người quyết bảo vệ vùng trách nhiệm được giao phó. Nghĩ lại, thật
hãnh diện. Theo nhận xét của người viết, mặc dù ngoài 80, nhưng với trí nhớ minh
mẫn, nhiều chi tiết tường thuật rõ ràng vì chính ông là người tham chiến, giữ
trọng trách chỉ huy trưởng lực lượng phòng thủ chi khu. Ông cho hay TĐ 230/ĐPQ
được tiểu khu Phan Thiết bố trí ngăn địch tại tuyến đầu tức chi khu Thiện Giáo
và cuộc đụng độ nặng cuối cùng nổ ra trong tháng tư, chống trả lại 2 trung đoàn
việt cộng, trận đánh rất ác liệt và kéo dài khoảng 3 ngày. Với quân số chỉ hơn 1
tiểu đoàn, các chiến sĩ ĐPQ & NQ đã anh dũng, chặn
đứng, đẩy lui nhiều đợt tiền pháo hậu xung của địch, và rất may mắn chỉ một vài
người bị thương nhẹ, cả tiểu đoàn hầu như vô sự. Chiến thắng đầy tự hào cuối đời
binh nghiệp này cũng đã được ghi lại trong trí nhớ của nhiều người dân Bình
Thuận. Ông “Anh Ba”, ở cương vị chỉ huy trưởng chiến trường, mặt trận Thiện
Giáo, cung cấp thêm nhiều chi tiết về trận đánh này.
- Tiểu sử về U-80, “Anh Ba", tức Đại úy Mai Vi Thành, xuất thân khóa 4 Đồng Đế,
ra trường ông phục vụ tại các đơn vị tác chiến quân khu II. Qua nhiều thăng
trầm, vào thời điểm trước tháng tư 1975, vì là lính trận chuyên nghiệp, được
giao lại quyền Tiểu đoàn trưởng (TĐT)- TĐ 230/ĐPQ kiêm Xử Lý Thường Vụ Chi khu
trưởng Thiện Giáo. Sau khi tan hàng 30-4, VC thù dai, liệt ông vào thành phần
“ác ôn”, và chuyển giao ông ra Bắc, ở tù qua các trại như Hoàng Liên Sơn, số 5
Thanh Hóa… từ 1975- 1982, vượt biên định cư Hoa Kỳ 1983.
-
Anh Ba cũng là con nuôi của Chuẩn Tướng Trần văn Hai, Tư lệnh Sư Đoàn 7 Bộ Binh,
QL - VNCH, vị tướng công chính thanh liêm, người đã tuẫn tiết trong ngày
30-4-1975 tại bản doanh, căn cứ Đồng Tâm, Mỹ Tho.
*
Vào truyện…
Giọt mưa Cali rớt vào ký ức
Lăn hồn ta về với núi với rừng
Gặp lại anh em tháng ngày thao thức
Hể hả cười… cùng khói lửa rưng rưng
Thơ Trạch Gầm (Theo mưa đến thăm cà phê lính)
Trận đánh Thiện Giáo (TG.) tháng 4, 1975.
Trận đánh tại chi khu TG. bắt đầu lúc 3 giờ sáng, khoảng ngày 11, 12 tháng 4 năm 1975, và trong 3 ngày giao tranh, với nhiều đợt tấn công biển người, việt cộng (VC) đều bị chặn đứng và đánh cho tan tác trên các cứ điểm, có thể nói là thảm bại, thiệt hại nặng mặc dù quân số và vũ khí vượt trội gấp 5, 7 lần. Ghìm được chân lực lượng lớn của địch tại đây là niềm tự hào, của tiểu đoàn 230/ĐPQ & NQ, cùng tất cả quân dân cán chính thuộc chi khu TG. Nhưng khi đất nước lâm nguy, lãnh thổ hỗn loạn, rồi miền nam bị bức tử! Chiến thắng này lại ở giai đoạn gần… đứt phim, nên theo dòng thời gian đi vào quên lãng, hầu như không ai nhắc tới, chỉ được truyền thông để ý đến cách hời hợt, chung chung sau này.
*
Thiện Giáo nằm trên tỉnh lộ 8, phía Tây Nam sát mật khu Tam giác, phía đông là
quốc lộ 1 và mật khu Lê Hồng Phong, Tây Bắc có dãy Trường Sơn và mật khu Đăng
Gia, phía Nam là thị xã Phan Thiết. Quận TG có hơn mười xã như Tân An, Bình An,
Hòa Tân, Tân Thành... ngoài 1 xã hay khu trù mật của người Bắc di cư với tinh
thần chống cộng cao được thành lập từ thời Tổng thống Diệm, thì tất cả những xã
khác đều là vùng xôi đậu. Chi khu Thiện Giáo, theo tầm nhìn chiến thuật là cứ
điểm quan trọng, cái gai phải nhổ của VC để tràn xuống phía Nam, nên không bao
giờ yên ổn. Nơi đây với nhiều trận đánh đẫm máu liên miên của cả hai phía, lớn
có, nhỏ có, không ngưng nghỉ. Có câu:” Cọp Khánh Hòa, ma Bình Thuận”, cọp thì
không thấy nhưng ma quỷ là bọn giặc du kích thì đầy, chúng từ các mật khu luôn
ra uy hiếp, quấy rối, giành dân, có nơi một vài xã, VC đã thành lập được cả cơ
sở nằm vùng. Nhiều đời quận trưởng TG. đã bị tử nạn bởi phục kích, bị pháo, đánh
lén, đánh úp**. Thiện Giáo hiền hòa, nhỏ bé, nhưng như một khiêu khích quá
hiển nhiên, lộ liễu với các anh mật khu bao quanh nên thường bị đặc công quấy
rối. Vấn đề an ninh thiệt ớn óc! Bởi vậy, cầm sự vụ lệnh trong tay về bình định
quận TG. vị chỉ huy cần có mưu lược tài trí. Có lẽ chỉ có 2 loại người: loại to
gan, lớn mật, và loại sau, thê thảm hơn, bị… đì.
*
Lực Lượng và phối trí: VNCH. (khoảng 1,200 quân)
TĐ 230/ĐPQ có 5 Đại đội (ĐĐ) cơ hữu. gồm 1 ĐĐ chỉ huy công vụ, 4 ĐĐ tác chiến và
2 ĐĐ biệt lập (tăng phái), thêm 7 trung đội nghĩa quân. Ghi chú thêm về NQ. của
tiểu khu Phan Thiết, đặc biệt chi khu TG. là trong khoảng thời gian dài 20 năm
ròng rã, sống mái với việt cộng để bảo vệ địa phương của họ, những người lính
nghĩa quân nơi đây dạn dày kinh nghiệm và rất thiện chiến, họ đã nhiều phen gây
tổn thất nặng cho đối phương, ghi nhiều chiến công.
- 1 trung đội Cảnh sát dã chiến.
- 1 đoàn cán bộ Xây Dựng Nông Thôn (lực lượng áo đen)
Chỉ huy trưởng mặt trận là Tiểu Đoàn Trưởng (TĐT) - Tiểu Đoàn (TĐ) 230/ĐPQ kiêm
xử lý thường vụ chi khu trưởng chi khu Thiện Giáo, Đại Úy Mai Vi Thành, tức
Thành Râu. Tuy nhiên các chiến hữu và dân chúng Phan Thiết hầu như ai biết ông,
đều thân thương gọi "Anh Ba". Anh Ba vốn là cựu TĐT- TĐ 202/ĐPQ đóng tại Cây
Táo, trên Quốc lộ 1. Nhưng theo yêu cầu của các binh sĩ TĐ 230, ông được tiểu
khu điều động về thế người tiền nhiệm là Thiếu Tá Thổ Thiêm, người gốc Chàm, một
vị đức độ, can đảm, chỉ huy giỏi, nhưng phải giải ngũ sau 3 lần lưu ngũ.
- Tiểu đoàn phó 230/ĐPQ là Đại Úy Trần Đăng Thiệt, vì 230 phải chuyển sang
phòng ngự, bảo vệ khu vực nên ngoài các đại đội trưởng, phó, tương đối còn đầy
đủ nhân sự các phòng ban 1, 2, 3, 4, 5, và truyền tin.
Phía địch: Theo
nhiều tin tình báo ở thời điểm này, tuy không đủ thời gian kiểm chứng chính xác,
nhưng qua khai thác tù binh được biết, quân số ước lượng vào khoảng 2 trung đoàn
của lực lượng vũ trang quân khu 6, hơn
5,000 quân? Với toàn bộ du kích
miền cao nguyên 2 tỉnh Tuyên Đức, Lâm Đồng, trong đó Trung Đoàn 812 là nỗ lực
chính, và 1 trung đoàn tân lập, được điều động vào trận nhằm dứt điểm quận Thiện
Giáo, xóa sổ TĐ 230. Ngoài pháo binh với đầy đủ đạn dược tiếp vận từ mật khu,
loại xe tăng V100 được ngụy trang thành T54 khá đe dọa tâm lý, mặc dù sau đó
người lính ĐPQ - NQ. TĐ 230 đã chứng tỏ cho thấy dù địch có xe tăng nhưng cũng
không làm khó được họ.
Phối hợp: Chi
khu Thiện Giáo phối hợp hàng ngang với chi khu Định Quán, địa đầu của tỉnh Xuân
Lộc. Địch tấn công Định Quán cùng lúc với chi khu TG. Thiếu Tá Lê văn Chánh,
cũng là người bạn thân của anh Ba, nắm quận trưởng kiêm chi khu trưởng Định Quán
đã anh dũng tử trận. Việt Cộng dùng pháo 100 ly trên xe tăng T59, bắn trực xạ
vào hầm chỉ huy sau khi chúng loa gọi nhưng ông thà chết không hàng. Thiếu Tá
Chánh hy sinh lúc đang liên lạc vô tuyến với trưởng chi khu TG.
* Lúc 3 giờ sáng khoảng ngày11, 12. Với quyết tâm “giải phóng” TG hay cứ điểm Ma
Lâm, VC mở màn bằng trận pháo mù mịt vào tất cả mọi vị trí, công sự các đại đội,
đặc biệt quả pháo 155 ly đầu tiên rót vào bộ chỉ huy tiểu đoàn, được báo cáo là
chui xuống gầm xe của anh Ba nhưng... không nổ. Sau cơn mưa pháo, địch tổ chức
nhiều đợt tấn công biển người, chúng vừa phát loa kêu gọi đầu hàng, vừa ồ ạt
đánh vào từ mọi mặt đông tây nam bắc nhằm cắt rời các đại đội ra, không tiếp ứng
được nhau. Mặt Tây Bắc của Đại Đội 2 (ĐĐ2) do Trung Úy Sanh trách nhiệm chịu áp
lực nặng nhất bởi vị trí phòng thủ nằm án ngữ nơi trục giao thông chính của liên
Tỉnh Lộ 8, tuy nhiên, như 1 phép lạ, quân trú phòng vẫn đứng vững sau nhiều phen
bị cường tập. VC sau mỗi đợt pháo kích luôn cố gắng tràn ngập nhưng lần nào cũng
“chém vè”, phải rút ra với tổn thất không ít về nhân mạng, và cho đến khi tàn
cuộc vẫn không chiếm được các cứ điểm. Trong lửa cháy lẫn mùi thuốc súng khét
lẹt, anh Ba nhận định với các ban về những tuyên truyền láo từ chính trị viên CS
nhồi vào đầu cán binh của họ, như tinh thần hốt hoảng, lo sợ, mất bình tĩnh của
các chiến sĩ ĐPQ & NQ, QL - VNCH sẽ tiếp tục tháo chạy khi nghe tin “quân giải
phóng” đến, đã không xảy ra giống như ở ngoài vùng 1, 2. Ông cười cho biết,
chúng đâu ngờ quân dân Bình Thuận của chi khu TG từ quan đến lính, đã rất tỉnh
táo, kỷ luật, súng đạn đầy đủ, nghiêm chỉnh chờ sẵn. Địch vào đến đâu bị đốn ngã
như sung tới đó. Chiếc tank đầu tiên của VC nhằm uy hiếp tinh thần bị người lính
ĐPQ dùng M72 bắn cháy được thông báo cho nhau làm nức lòng mọi người”.
Nhiều người dân TG, sau này kể lại trận đánh tháng Tư vẫn hả hê, cho đây là 1
trận thắng lớn, để đời của các chiến sĩ ĐPQ - NQ của QL - VNCH, vốn bị chế diễu
là lính "Địa... phao câu", lính... vườn.
Anh Ba cho biết trận TG, với quyết tâm cao độ, ai cũng kiên cường, thà chết để
bảo vệ khu vực trách nhiệm của mình cách thần kỳ, mọi người đã anh dũng chống
trả, bẻ gãy mọi mưu toan, và đứng vững sau nhiều xung phong cảm tử của địch.
Chiến thắng này cho thấy người lính ĐPQ và NQ của chi khu Thiện Giáo xứng đáng
được nhận huân chương tiêu biểu, vinh danh cho truyền thống bảo vệ làng xã trên
toàn lãnh thổ.
Trận đánh kéo dài cho tới ngày thứ 3,
dù tất cả những vị trí, công sự hư hại nặng nhưng người lính ĐPQ & NQ, QL - VNCH
tinh thần vẫn cương quyết một lòng, điềm tĩnh tử thủ khi giờ phút thứ 25 đang
cận kề.
Tin từ các nơi gọi về...
- Trình Đại bàng, tụi nó chết la liệt, nhiều lắm, có thâu lượm chiến lợi phẩm không?
- Chỉ thu lượm súng đạn, trang bị ngược lại cho mình.
Sau nhiều vô vọng liên lạc về bộ chỉ huy tiểu khu, cuối cùng Anh Ba cũng được
biết dân tị nạn từ phía bắc đã về tới thị xã Phan Thiết? toàn bộ tiểu khu Phan
thiết với 6 tiểu đoàn đã di tản chiến thuật? Bằng tàu hải quân, một số ra đảo
Phú Quý, số khác về Vũng Tàu. Một trung sĩ trước khi cúp máy cho biết không còn
bất cứ giới chức nào để ra lệnh, dĩ nhiên không tiếp vận, không yểm trợ, và thẩm
quyền phải tự xoay sở lấy... Cánh quân của TĐ. 230/ĐPQ như vậy đã chiến
đấu đơn độc ngay trên đầu tuyến, “nhất kiếm trấn ải” trực diện với quân số vượt
trội hơn nhiều lần của cs., để làm chậm bước tiến địch?
Đơn độc nhưng lẫm liệt, hào hùng!
Thời điểm ngày cuối, vc. sau nhiều lần tấn công thất bại, với tổn thất nặng nề,
chúng ngưng tấn công, đánh giặc nước miếng! vác loa réo liên tục, yêu cầu, đích
danh tên người chỉ huy "anh Ba" và các binh sĩ "ngụy": ”các anh đã bị bao vây,
mau buông súng, trở về với ... nhân dân, cách mạng sẽ khoan hồng!” (sic).
Kinh nghiệm cho ông biết chúng đang tập họp, chỉnh đốn hàng ngũ, bổ xung cho 1
đợt cảm tử mới, nhất quyết dứt điểm?
Trong khi giao tranh, ban 4 nhận lệnh tổng kết đạn dược, cho biết trang bị cho 1
người chỉ còn giới hạn không đủ để bảo vệ chính mình. Tình hình bi đát, sớm muộn
sẽ bị tràn ngập? Anh Ba đã ra lệnh cho 4,5 mũi thăm dò để thoát ra, hầu hết đều
bị khóa! lúc này chung quanh chi khu TG. việt cộng đông như đàn kiến, áp lực dày
đặc từ mọi hướng. Tuy vậy, cuối cùng, một toán trinh sát cũng tìm được sinh lộ
cho toàn quân. Trong âm thầm, tất cả các đại đội được lệnh len lỏi, triệt thoái
về phía đông, băng ngang qua QL.1, xâm nhập thẳng vào... mật khu Lê Hồng Phong
của địch. Ông đã binh pháp đúng, "tìm đường sống nơi tuyệt lộ", có cách nào
tuyệt vời hơn để dưỡng sức cả nghìn quân ngoài chính mật khu của việt cộng, sự
tiên đoán chính xác sau khi thẩm định các tin tức tình báo về việc lực lượng
cộng sản đã hối hả rời khỏi mật khu Lê Hồng Phong,
dốc toàn lực nam tiến, nương rẫy vắng bóng, chúng để lại mọi thứ hầu như nguyên
vẹn, người lính tìm được ít lương khô dán mác tàu cộng, đủ để nuôi quân ta được
khoảng...1 ngày.
Đạn dược và thực phẩm luôn là thứ cần thiết nhất.
Sau đó, tất cả mọi người được lệnh rời khỏi mật khu, theo đường chim bay, tiếp
tục triệt thoái về phía nam.
Giải tán:
Khoảng 2 ngày sau đoàn quân về tới tiểu khu Phan thiết, anh Ba bàn bạc với các
cấp chỉ huy tiểu đoàn và đi đến quyết định cuối cùng. Trưa ngày 18 tháng 4 ông
ra lệnh cho mọi người buông súng, tan hàng, ai về nhà nấy. Lý do, hết lương
thực, đạn dược.
Đoạn kết: Sau
ngày 30-04-1975, truyền đơn rải từ quận Hàm Thuận, Phan Thiết xuống tới Khu rừng
lá ở Hàm Tân, cây số 25 tỉnh Bình Tuy, vào đến Ngã ba Dầu Giây thuộc tỉnh Long
Khánh, kêu gọi đồng bào và các cựu quân nhân đầu quân, tìm vào chiến khu "Rừng
Lá" để kháng chiến, tiếp tục chiến đấu chống cs. Tờ truyền đơn ký tên Đại tá Ngô
Tấn Nghĩa và Đại úy Mai Vi Thành như một xác tín nhằm kêu gọi phục quốc. Dù thật
hay giả hoặc phản gián, những tờ truyền đơn này đã trực tiếp vinh danh "Anh Ba",
người hùng Bình Thuận, người đã gây cho du kích cộng sản nhiều khiếp đảm, kinh
hoàng qua trận đánh cuối cùng tại Thiện Giáo. *** Anh Ba còn cho biết thêm, khi
TĐ 230/ĐPQ về tới Phan Thiết, việc đầu tiên là tìm đến kho đạn của tiểu khu để
bổ xung vũ khí, trang bị... trong đầu ông đã hình thành một tuyến phòng thủ mới,
chuẩn bị ngăn địch vào thị xã, nhưng khốn thay, cả kho đạn cũng đã được di tản?
Ông bất lực, ngao ngán nhìn thị xã Phan Thiết lúc đó coi như đã hoàn toàn bỏ
ngỏ, và địch thì vẫn chưa vô tới! Thiệt tình!
Sau khi toàn quân ”giải tán”. Anh Ba và mấy người anh em thân thương, tìm ra
phía biển...
Mai về đâu mảnh cơ đồ,
Các Anh gian khổ cam go giữ gìn?
Thơ Ý Nga (Trận tàn, ta vẫn chưa thua)
Ghi lại theo lời tường thuật của “Anh Ba”, Tiểu đoàn trưởng – TĐ 230 Địa phương
quân, Đại úy Mai Vi Thành. Ở vào tuổi này, ông chỉ mong lớp con cháu, hậu duệ
luôn nhớ đến cha ông, một lần kia đã chiến đấu kiêu hùng để bảo vệ miền nam thân
yêu. Mỗi năm, khi tháng tư về, dành đôi phút, cùng nhau tưởng niệm đến những
chiến sĩ VNCH đã “vị quốc vong thân”, những đồng bào đã hy sinh vì lý tưởng Tự
Do, được vậy là quý lắm.
Tháng Tư, mùa quốc hận, 2018.
Trần Kim Bằng
Chú thích:
* Cựu Tổng thống Bush phát biểu trong một cuộc phỏng vấn.
** Như đã nói, các vị được chỉ định về nắm quận trưởng TG thời gian này đều...
rét vì 3, 4 vị tiền nhiệm TG khi về nhậm chức đều bị tử thương hay hy sinh ngay
khi còn tại vị. Thiện Giáo với nhiều làng xã xôi đậu nên địch biết mọi chuyện
phía ta, chúng có sẵn “đề lô” trong dân và pháo từ bên kia sông cứ rót vào bộ
chỉ huy chi khu quận, sau đó rê chạy. Các quận trưởng cựu hay mới về TG tuổi thọ
chỉ là may mắn. Quận trưởng quanh năm uống cà phê... dưới hầm. Anh Ba vốn gốc
tác chiến nên coi đây là chuyện nhỏ, ông chỉ thị cho 2 trung đội trinh sát và
tình báo giả dạng du kích VC, vác AK lẻn qua bên kia sông trà trộn chung với
chúng, vài ngày là giải quyết xong vụ nổ pháo chạy. Khi ông về xử lý thường vụ
chi khu TG,thế cho Thiếu Tá Nguyễn văn Lợi (bị thương vì pháo địch, về dưỡng
thương ở Tổng Y viện Cộng Hòa), chỉ cần vài tuần là bình định, yên ổn.
*** Điểm qua sách báo Việt Cộng về trận Thiện Giáo, chỉ thấy có 1 bài vinh danh
1 người đại đội trưởng VC đánh thắng trận nào đó rất chung chung ở khu 6, Phan
Thiết, và thậm chí không nhắc đến tên Thiện Giáo trong những bài viết. Một số
chi tiết về lực lượng, tên gọi (quân đoàn, khu…) cộng sản được tham khảo và
trích từ báo SGGP cũ, nguồn VTV, nhưng hiện nay các nguồn link gốc của họ đã hết
xử dụng được.
- Bản họa đồ vị trí đóng quân của ta và các mũi tấn công của địch.
- Hình ảnh internet (minh họa): Các chiến sĩ xây dựng nông thôn, và
người sĩ quan Địa Phương Quân (dưới).
